6 soruda polikistik over sendromu nedir?

Polikistik Over Sendromu Nedir?

Prof. Dr. Bülent Tıraş, polikistik over sendromu hakkında bilgi verdi.

1-Polikistik Over Sendromu Nedir?

Polikistik over sendromu, üreme çağında olan kadınlarda görülen bir problemdir.  Polikistik over sendromu sorunu olan kadınların büyük bir kısmında yumurtalıklarında çok sayıda, küçük çaplı kist bulunmaktadır. Yumurtalık kistleri ile polikistik over kistleri birbirinden farklıdır. Polikistik over kistleri daha küçük yapıdadır.

2- Polikistik over sendromu belirtileri Nelerdir?

•       Adet görmeme,

•       Seyrek adet görme,

•       Yumurtalama ile ilgili düzensizlikler,

•       Aşırı tüylenme,

•       Akne problemleri,

•       Yumurtalıklarda çok sayıda küçük yumurta kistleri

•       Şişmanlık ile belirti vermektedir.

Polikistik over sendromuna sahip olan hastaların ortalama olarak %80’inde ultrason muayeneleri sırasında yumurtalıklarda büyüme, yumurtalık kapsülünde kalınlaşma ve kapsülün hemen altında çok sayıda (10 taneden fazla) küçük kist gözlenir. Fakat bu görünümün olması her zaman için polikistik over sendromunun mevcut olduğu anlamına gelmez.

Polistik over sendromu, daha çok adet düzensizliği (daha çok seyrek adet görme şeklinde), sivilce, yağlı cilt, kıllanma, infertilite (kısırlık) ve kilo artışı gibi belirtiler ile kendini belli eder.

3-PCOS’ta laboratuvar bulguları nelerdir?

•       LH/FSH  oranı artar (3’ün üzerinde)

•       E1/E2 oranı artar

•      Testosteron, androstenedion, DHEA-S düzeyi artar

•       SHBG azalır.

•       IGF-BP azalır. IGF artar.

•      Total kolesterol, trigiliserid, LDL artar; HDL azalır.

•      İnsülin direnci artar.

•      Ovulasyon olmadığı için progeseron düzeyi düşük saptanır.

İnsülin direncini (insülin rezistansını) değerlendirebilmek amacı ile kullanılan laboratuvar testleri:

Açlık glukoz insülin oranı, 75 gram OGTT testi, HOMA-IR testi, açlık insülin seviyesi, QUICKI test, hiperinsülinemik öglisemik klemp testi.

4- Polikistik over tanısı için hangi kriterler kullanılmaktadır?

İnsülin direncinin artması

5- Ayırıcı tanı nasıl yapılır?

•      Şişmanlık

•      Seyrek adet görme veya seyrek yumurtlama

•      Muayene esnasında kıllanma, sivilce ve ciltte yağlanma gibi erkeklik hormonlarının  artması ile meydana gelen belirtilerin varlığı

•      Kan değerlerinde erkeklik hormonlarının artışının olması

•      Geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi

•      Hiperprolaktonemi

•      Hipotiroidi

•      Androjen salgılayan over tümörleri

6    6- Tedavi Nasıl Gerçekleştirilir?

Polikistik over tedavisinde ilk olarak beslenme düzeni yeniden planlanır. Bunun dışında, egzersiz ve yaşam şekli değişiklikleri söz konusu olur. Kadının ideal kilosuna ulaşması sağlanarak hormonal dengesizlikler hafifletilir.  Aynı zamanda bu hastalarda kronik anovulasyona (yumurtlama bozukluğu) ile alakalı olarak endometrium (rahmin iç tabakası) sürekli östrojen hormonuna maruz kalır ve bu da endometrium kanseri olasılığının artmasına sebep olur. Tedavinin bir diğer amacı ise, bu kanser olasılığını önlemektir.

Kilosu çok olan hastalarda, diyet ve egzersizler ile beraber kilo kaybı ile yumurtlama fonksiyonları ve bu sayede de adet düzeni normale dönebilmektedir. Böylelikle de hamilelik olasılığının artmasına da yardımcı olur.

Çocuk yapmayı düşünmeyen hastalarda en sık kullanılan tedavi yöntemlerinden birisi, doğum kontrol hapları ve progesteron hormonlarıdır.

Bu hastalardaki aşırı tüylenmeyi azaltabilmek amacı ile tekrar doğum kontrol hapları, siproteron asetat, flutamid, finasterid gibi ilaçlar verilmektedir.

Bir tür diabet ilacı olan metformin androjen üretimini azaltmak ile beraber, yumurtalama üzerinde olumlu etkileri olması sebebinden dolayı, bu hastalarda kullanılabilmektedir. Bu yüzden daha çok, bebek yapma isteği olan kişilerde, tedaviye eklenebilmektedir.

Çocuk yapmak isteyen hastalarda, yumurtlamanın uyarılmasına yardımcı olan ilaçlar kullanılmaktadır. Daha çok klomifen sitrat ile başlanıp, istenilen cevabın alınamaması halinde daha etkili olan ilaçlara geçilmektedir. Bütün tedavi teknikleri ile hala hamilelik sağlanamayan hastalarda, seçenek tüp bebek (IVF)’tir.

PCOD hastalarında cerrahi tedavi olarak, eski yıllarda ovarian wedge rezersiyon yöntemi uygulanmaktaydı. Bugünün koşullarında ise, laparoskopik ovaryan drilling uygulanabilmektedir. Wedge rezersiyonda yumurtalığın içerisinden kamaya benzeyen bir bölüm çıkarılarak alınır. Drilling operasyonunda ise, yumurtalıklara 4 veya 5 adet delik açılması sağlanır. Bunu yapmakta ki amaç, yumurtlama düzenini sağlamak ve böylelikle de hamilelik olasılığının artmasını sağlamaktadır.

kaynak: jinekoloji.com